چكيده

در طول تاريخ بر اموال و دارايي احکامي جاري بوده که بخشي از اين نظام کيفيت انتقال دارايي و عوامل و علل عدم انتقال ارث را بيان مي کند. قتل، از جمله عواملي است که قانون مدني ايران آن را جزء موانع ارث برمي شمارد.

هدف از تحقیق حاصر بررسی مانعيت قتل بر ارث از نظر فقهاي اماميه و اهل تسنن می باشد.

هر چند علما و فقها نسبت به تعيين موانع ارثي متفق القول نيستند، قتل تنها مانع ارثي است که در اکثر کشورهاي اسلامي و غير اسلامي به عنوان علت عدم انتقال ترکه از مورث به وارث بيان شده است و شايد حکمت آن هم جلوگيري از تحقق بعضي نيات سوء، مانند قتل مورث توسط وارث به انگيزه ارث باشد و بر همين مبنا، قتل عمد به ناحق (مباشرتا يا به تسبيب) مانع ارث مي باشد. ارث عبارت است از حقی که صرفاً بحکم قانون از مرده حقیقی یا حکمی به زنده حقیقی با حکمی منقل گردد. نتایج تحقیق حاضر حاکی از آن است که در مذاهب امامیه و اربعه اهل سنت قتل مانع ارث می گردد. اگرچه برخی مذاهب قتل عمد را مانع می دانند و برخی دیگر هر نوع قتلی را مانع ارث معرفی کرده اند.

 

چكيده1

مقدمه: فصل اول

کلیات3

1- كليات4

1-1- طرح تحقيق4

1-1-1- بيان مسأله4

1-1-2- پرسش اصلی تحقیق6

1-1-3- فرضیه‌های تحقیق7

1-1-4- اهداف تحقیق7

1-1-5- سوابق تحقیق7

1-1-6- جنبه نوآوري تحقيق9

1-1-7- روش تحقيق9

1-1-8- محدوديت‌ها و مشكلات9

1-2- تعاریف10

فصل دوم: بررسی موانع ارث در مذاهب اسلامی

2- بررسی موانع ارث در مذاهب اسلامی13

2-1- تعریف مانع ارث در کتاب‌های حقوقی14

2-2- علت تامه، علت ناقصه15

2-3- سبب16

2-4- شرط16

2-5- مانع17

2-6- مانع ارث و تعریف حقوقی آن17

2-7- احصای موانع ارث در مذاهب اسلامی19

2-7-1- تعداد موانع ارث در فقه امامیه19

2-7-2- تعداد موانع ارث در نزد فقهای سایر مذاهب اسلامی21

2-7-3- تعداد موانع ارث در نزد فقهای حنفی21

2-7-4- تعداد موانع ارث در نزد فقهای مالکی22

2-7-5- تعداد موانع ارث در نزد فقهای حنبلی22

2-7-6- تعداد موانع ارث در نزد فقهای شافعی22

2-8- بحث اجمالی در برخی موانع ارث23

2-8-1- ارتداد23

2-8-2- وحدت زمان فوت متوارثین:25

2-8-3- کافر حربی28

2-8-4- دور حکمی28

2-8-5- نبوت31

فصل سوم: مانعیت قتل بر ارث از منظر فقه امامیه و اهل سنت

3- مانعیت قتل بر ارث از منظر فقه امامیه و اهل سنت36

3-1- تعریف قتل و اقسام آن37

3-2- شرایط قتل مانع ارث39

3-2-1- شرایط قتل مانع ارث39

3-2-1-1-عمدی بودن قتل39

3-2-1-2- وقوع قتل از طرف وارث43

3-2-1-3- نامشروع بودن قتل44

3-2-2- شرایط قتل عمدی غیر مانع ارث45

3-2-2-1- قتل عمدی به حق و به حکم قانون46

3-2-2-2- ارتکاب قتل در مقام دفاع و در فراش49

3-2-2-3- قتل در فراش54

3-2-3- سقط جنین55

3-3- ارتکاب قتل از سوی صغیر و مجنون57

3-3-1- دیدگاه فقهای شافعی دربارة ارتکاب قتل از سوی صغیر و مجنون58

3-3-2- دیدگاه فقهای حنفی دربارة ارتکاب قتل از سوی صغیر و مجنون59

3-3-3- دیدگاه فقهای حنبلی دربارة ارتکاب قتل از سوی صغیر و مجنون59

3-3-4- دیدگاه فقهای مالکی دربارة ارتکاب قتل از سوی صغیر و مجنون59

3-3-5- دیدگاه فقهای زیدی دربارة ارتکاب قتل از سوی صغیر و مجنون60

3-4- آثار حقوقی قتل مانع ارث60

3-4-1- آثار حقوقی عمدی نسبت به وارث کشندة مورث خود60

نتيجه‌گيري64

پیشنهادات67

فهرست منابع68